ABD ekonomisinin, ikinci çeyrekte ihracat ve ithalat dengesindeki toparlanmayla birlikte büyümeye geri döndüğü tahmin ediliyor. Ancak tüketici harcamalarındaki sınırlı artış ve durağan iş yatırımları, görünümün sanıldığı kadar güçlü olmadığını gösteriyor.
Ticaret Bakanlığı’nın çarşamba günü açıklayacağı ön GSYH verisinin, tıpkı yılın ilk çeyreğinde olduğu gibi, ticaret verilerinden kaynaklı sapmalar içereceği belirtiliyor. O dönemde ekonomi, üç yıl aradan sonra ilk kez daralmıştı.
Ekonomistler, bu yanıltıcı tablo nedeniyle, “özel yerli nihai satışlar” (final sales to private domestic purchasers) verisine odaklanılması gerektiğini vurguluyor. Bu kalem, hükümet harcamaları, stoklar ve dış ticaret etkilerinden arındırılmış büyüme trendini yansıtıyor.
Reuters’ın ekonomistlerle yaptığı ankete göre, ABD ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde %2,4 oranında yıllıklandırılmış büyüme kaydetmiş olabilir. Ancak salı günü açıklanan verilere göre dış ticaret açığının daralması ve stoklardaki artış, büyüme tahminlerini %3,3’e kadar yükseltti.
Bununla birlikte ekonomistlere göre, yılın ilk yarısındaki büyüme %1,5’in altında kalmış olabilir. 2024’teki %2,8’lik büyüme oranına kıyasla, bu ciddi bir yavaşlama. Beklenti, yılın ikinci yarısında da zayıf performansın devam edeceği yönünde.
Ticaret Politikası Belirsizlik Yaratıyor
Donald Trump döneminin korumacı ticaret politikaları ve uygulanan yüksek tarifeler, ekonomi üzerinde hâlâ belirsizlik yaratıyor. ABD’nin efektif gümrük vergisi oranı, 1930’lardan bu yana en yüksek seviyelere yakın.
Özellikle ithalatın %60’ının hâlâ ticaret anlaşmaları kapsamında olmaması, hem tüketici harcamaları üzerinde baskı yaratıyor hem de reel gelir artışını sınırlıyor.
İstihdam ve Faiz Politikası Belirleyici Olacak
Ekonomistler, istihdam piyasası güçlü kaldığı sürece, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bu yıl içinde acil bir faiz indirimi ihtiyacı hissetmeyeceğini belirtiyor. Fed’in bu hafta faizi sabit tutması ve bir sonraki indirimi Aralık ayında yapması bekleniyor.
Tüketici harcamalarının ikinci çeyrekte bir miktar toparlandığı tahmin ediliyor. Ancak işletmelerin ekipman yatırımları düşük seyretti. Kamu harcamalarında da sınırlı bir artış görülmesi bekleniyor.
Borç ve Üretkenlik Endişesi
Yeni çıkarılan “One Big Beautiful Bill” adlı bütçe paketinin, ülke borcuna 3,4 trilyon dolar ek yük getireceği ve önümüzdeki 10 yıl boyunca büyümeye yıllık ortalama sadece %0,5 katkı sağlayacağı tahmin ediliyor.
Öte yandan, göçmenlik politikalarındaki sertleşme, işgücü arzını azaltarak büyümeyi sınırlayabilir. Loyola Marymount Üniversitesi’nden Prof. Sung Won Sohn, “Eğer yapay zekâ ve benzeri teknolojilerle verimlilik artmazsa, azalan işgücü nedeniyle büyüme ciddi şekilde yavaşlayacak” dedi.
